Afscheidsinterview Idriss Nor: ‘Een goede raad van toezicht heeft meningsverschillen, anders liggen er drie te slapen’

In juni 2024 zwaaide Idriss Nor af als lid van de raad van toezicht van Stichting Democratie en Media. Na ruim acht jaar geeft hij het stokje over aan strategisch adviseur Ila Kasem. Voor dit afscheidsinterview spreken we Nor op het kantoor van Stichting DOEN, waar hij werkzaam is als Directeur Participaties.

Tekst: Wout van Zaale

Je bent inmiddels geen rvt-lid meer. Mis je het al een beetje?

‘Jazeker, vooral de vergaderingen waarin we echt iets mochten vinden, bijvoorbeeld over de nieuwe koers van SDM. En ik mis de 5-februariherdenking, dat is elk jaar vaste prik voor mij. Mijn oma werd geboren in 1905 en groeide, net als ik, op in Duitsland. Via haar heb ik die oorlogsgeschiedenis meegekregen, maar er was nog geen herinneringscultuur zoals nu. Als scholier ben ik met mijn klasgenoten begonnen om de historische plekken in onze stad op te zoeken. We hebben bussen gehuurd en alternatieve herinneringsreizen aangeboden aan scholen. Dat lag toen, in de jaren 80, gevoeliger dan nu.’ 

Welke lessen uit het verleden nam je mee in de rol van toezichthouder?

‘Pfoe, dat is een heel grote vraag. Zeker in deze tijd. De belangrijkste les is voor mij dat je trouw moet zijn aan de principes die je hebt ontwikkeld en hebt meegekregen, ook als ze onder druk komen te staan. Dan praten we over een heel actueel thema, ook voor SDM. We hebben in vergaderingen regelmatig de statuten er nog eens bij gepakt om te kijken wat daar ook alweer in stond. Het is goed om te kijken naar de principes die je hebt meegekregen, anders handel je in het luchtledige.’

Waarom besloot je in 2015 om toe te treden tot de raad van toezicht van SDM?

‘Ik kende SDM al op meerdere manieren: als samenwerkingspartner maar ook als casus in mijn studie bedrijfskunde, grappig genoeg. Toen ik werd gevraagd, dacht ik meteen: wow, dat zou ik te gek vinden. Want in mijn interesses, bezigheden en achtergrond voelde ik veel raakvlakken met wat SDM deed.’  

Een van je mede-rvt-leden was Alex Brenninkmeijer. Hoe was jullie verhouding?

‘Vooraf kende ik hem alleen als ombudsman en vond ik hem een onwijs moedig iemand. Als voorzitter was Alex gepassioneerd, maar ook druk, onder andere vanwege zijn werk als lid van de Europese rekenkamer. Toch hebben we in die periode vaak van gedachten gewisseld over verschillende kwesties die in de rvt speelden. Bovendien was hij heel breed geïnteresseerd. Hij kon zo een of andere beschouwing uit zijn mouw schudden. Daarnaast hadden we een gedeelde passie voor dingen bouwen in onze vrije tijd, omdat we het leuk vonden, maar ook omdat het ons hielp ontspannen. Onze telefoongesprekken begonnen vaak met: “En? Wat heb je nu weer gebouwd?”’ 

Wat heb je van hem geleerd?

‘Dat democratische instituties alleen maar zinvol zijn als burgers begrijpen dat zíj die instituties zijn. Alex’ zorg was dat de burger zich niet meer wist te verhouden tot die instituties. Daarom vroeg hij vaak: “Wat heeft de gewone mens hieraan? Voelt die zich gehoord?” Instituties zijn van belang, maar je moet ervoor zorgen dat ze levend zijn.’

Dat sluit aan bij de woorden van SDM-directeur Nienke Venema, die over jou zei: ‘Idriss heeft me er altijd scherp op gehouden dat SDM niet te avant-gardistisch zou worden, zodat we het brede publiek niet uit het oog verliezen. Dat waardeer ik aan hem.’

Lachend: ‘Jazeker. Het gaat over de opgave voor SDM om in haar taal de poging te doen om begrepen te worden door een grotere groep. Dat heb ik regelmatig opgebracht. De laatste jaren zie je dat SDM meer openstaat voor nieuwe bewegingen en mensen die SDM nog niet kennen.’

Welk moment uit die acht jaar raad van toezicht blijft je bij?

‘Als rvt-lid heb ik best een aantal door SDM gesteunde initiatieven bezocht. Ik woon in Amsterdam-Oost en met jonge kinderen was het Verzetsmuseum wel echt dé plek om naartoe te gaan. De vaste tentoonstelling voor kinderen is anders dan ik gewend ben. Met “foute” Nederlanders die de NSB steunden, maar ook een Duitse soldaat die juist wilde helpen. In de tentoonstelling fluister hij: “Ich gehe gleich wieder weg. Ich bin nur hier, um Ihnen zu helfen” [Ik zal zo weer vertrekken. Ik ben hier alleen om u te helpen, red.]. Mijn kinderen zijn tweetalig opgevoed en die schrokken er eerst van, maar die ervaring is ze altijd bijgebleven. Het Verzetsmuseum heeft de geschiedenis weergeven zoals-ie is, niet zwart-wit, en daar ook prijzen mee gewonnen.’

Yvonne Zonderop, voorzitter van de rvt, zei over jou: ‘Ik heb veel steun gehad aan Idriss’ uitmuntende gevoel voor andermans gevoelens en hoe belangrijk het is om daar rekening mee te houden bij het nemen van goede besluiten. Door zijn oplettendheid ziet hij wat verlegen of introverte mensen beweegt en dat is een enorme kracht.’ Herken je dat?

‘Het is een mooi compliment van Yvonne. Zo zit ik in elkaar. Als het gaat om samenwerken, denk ik ook aan het belang van iemand anders. Zo voorkom je dat er besluiten worden genomen terwijl een deel het idee heeft niet gehoord te zijn. Ik ben ervan overtuigd dat het altijd sterker is als je in ieder geval nog een extra poging doet om goed te luisteren.’

Kwam dat ook van pas tijdens jullie vergaderingen met de raad van toezicht?

‘Natuurlijk, een goede raad van toezicht heeft meningsverschillen. Anders is het heel saai of liggen er drie te slapen. Daarnaast heb je verschillende types. Er zijn mensen die wat introverter zijn bijvoorbeeld, die zeggen iets één keer en dan moet je goed luisteren. En er zijn mensen die moeten oppassen dat ze niet te veel praten, zoals ik.’