Bijzondere leerstoel onderzoeksjournalistiek

Onderzoeksjournalistiek is populair. Dat is goed nieuws voor de democratie en biedt ook journalistieke kansen. Zo poppen er steeds meer kleine Nederlandse onderzoekscollectieven op, maken kranten er meer ruimte voor en zijn onderzoeksjournalistieke documentaires inmiddels een genre op zichzelf waar omroepen en streamingdiensten graag in investeren.

Tegelijkertijd kent de onderzoeksjournalistiek ook dilemma’s en uitdagingen. Hoe houd je deze vorm betaalbaar, binnen de perken, toegankelijk, kwalitatief? Hoe beïnvloedt geld van buiten, bijvoorbeeld van een fonds, het werk? En nog breder: draagt de maatschappelijke status die onderzoeksjournalistiek krijgt wanneer die zich richt op ‘affaires’ en zaken die niet goed gaan, niet bij aan het afnemende vertrouwen in de democratie en democratische instituties? Het zijn belangrijke vragen, waarvan de antwoorden kunnen helpen bij het begrijpen wat de rol van de (onderzoeks)journalist is binnen een democratische rechtsstaat, wat die zou moeten zijn, en hoe je die dan het beste vervult. Onderzoeksjournalistiek verdient daarom binnen Journalism Studies bijzondere aandacht die er nu nog niet is, bijvoorbeeld in de vorm van een academische leerstoel.

De Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) nam daarom het initiatief voor een bijzondere leerstoel onderzoeksjournalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Met Stichting Democratie en Media, Gieskes-Strijbis Fonds en Vereniging Veronica is het voorbereidingswerk voor het opzetten van deze leerstoel gefinancierd. De bijzonder hoogleraar onderzoeksjournalistiek wordt in 2024 aangesteld voor vijf jaar.