Alles onder controle? Mensenrechten in protest
Amnesty International
Een reeks verkennende studies naar de manieren waarop activisten in Nederland blootstaan aan surveillance (online en offline) tijdens en voorafgaand aan protesten.
Amnesty International verrichtte een reeks verkennende studies naar de manieren waarop activisten in Nederland blootstaan aan surveillance (online en offline) tijdens en voorafgaand aan protesten. Diverse overheidsdiensten verzamelen gegevens over deze demonstranten, ook als zij enkel vreedzaam demonstreren. Amnesty International nam de rechtmatigheid van deze gegevensverzameling kritisch onder de loep, inclusief de mogelijke mensenrechtenrisico’s ervan.
Samen met experts en sleutelfiguren uit de actiebeweging onderzocht Amnesty gangbare surveillance-praktijken van diensten als de politie en de NCTV. Het onderzoek legde veel voorbeelden bloot van onrechtmatige gegevensverzameling. Deze ondermijnen niet alleen het privacyrecht van de betrokkenen, maar beïnvloeden ook democratische beginselen als het recht op protest en de vrijheid van vergadering, informatiegaring en meningsuiting.
De bevindingen zijn onder meer ingezet voor pleitbezorging tegen een controversieel NCTV-wetsvoorstel. Ze vormen de basis voor kennisoverdracht aan activisten, en advocacy met activisten en partners zoals Bits of Freedom en Waag tegen privacy-inmengingen door protestsurveillance.
“Het recht op demonstratie is een belangrijke pilaar van onze democratische rechtsstaat. Het is daarom verontrustend dat er signalen wijzen op toenemende surveillance en inperking van demonstraties. We vinden het sterk dat Amnesty dit onderzoekt, want zonder adequaat zicht hierop is het moeilijk om het te bevechten.”
– Sümeyye Ekmekci, senior adviseur SDM (2021):
